İnşaat ve bina yapımında kulanılan ve yardımcı malzemeler olarak bilinen yapı kimyasalları, 15 – 20 yıllık bir tarihe sahip. Yeni teknoloji ile üretilen yapı kimyasalları, inşaat sektöründe geleneksel yapıştırıcıların ve klasikleşmiş güçlendirme tamir malzemelerinin yerine kullanılıyor. Bu tür çözümler, önceden şantiyelerde ya da bir apartman dairesinde manuel olarak yapılırdı. Günümüzde ise oldukça rekabetçi bir pazara sahip olmakla birlikte, her geçen gün ürün portföyüne yenileri ekleniyor.
Ukrayna ise ithal ürünlerin dışında oldukça sağlam bir yerli üretici portföyüne sahip. Geçen yılki genel tablo incelendiğinde, özellikle katkı maddeleri ve sıva malzemeleri konusunda, pazarın istikrarlı bir şekilde büyüdüğü görülüyor. Üretim ve nihai ürünün kalitesini artırmak için üreticilerin elinde gerekli her türlü imkan var fakat ekonomik istikrar eksikliği bu büyümeye sekte vuruyor.
Devlet İstatistik Kurumu’nun son yayımladığı rapora göre, Ukrayna’da geçtiğimiz yılın ilk dokuz ayında, bir önceki yıla göre inşaat piyasası yüzde 20.8 ve geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8.7 arttı. Özellikle diğer bölgelerde gerçekleştirilmesi planlanan ticari gayrimenkul inşaatları ve diğer projelerde yapı malzemelerine ihtiyaç duyulacak olması piyasanın canlanacağı konusunda bir umut veriyor.
İnşaat malzemeleri piyasasında bugün Ukrayna’daki yerli malzemelerin payı yüzde 80’i aşıyor ve sektör büyümeye devam ediyor. Ancak ithal ürünlere olan talep de sürüyor. İnşaat piyasası için ithal edilen ürünlerden boru, pompa, otomasyon ve asansör gibi ürünlerin yanı sıra yapı kimyasalları ürünlerinin bazı elemanlarının da ithalatını durdurmak gibi bir durum söz konusu değil. Bunların başında gelen ve önemli bir ithalat kolu olan yalıtım malzemelerinin yerli üretim hacmi henüz yeterli seviyelere ulaşabilmiş değil.
Başkent Kiev ve çevresinde inşaat sektörünün diğer bazı bölgelere göre yavaşlama eğilimi göstermesi, birçok yapı malzemesi üreticisini iş modelinde değişikliğe gitmeleri konusunda zorluyor. Ve tabii üreticiler arasındaki rekabet çok daha düşük ve alım fiyatları hala daha yüksek.
Üretici ve ithalatçıların hacim fazlalığı sebebiyle, haliyle başkent ve bölgesine odaklanması diğer bölgelere olan ticaretin önemi konusunda bazı sorunları gözardı ediyor. Bu sorunların başında lojistik faktörü geliyor. Örneğin çimento üreticilerine göre, sadece kendi segmentlerinde Ukrzaliznytsia’nın verimsiz çalışmasından kaynaklanan kayıplar neredeyse yüzde 10’a ulaştı.
Yani şirketler, demir yolu ulaşımındaki aksama süreleri nedeniyle en yoğun yaz aylarında talebi karşılayamadı. Bu sorunun nasıl çözüleceği ile ilgili çalışmalar devam ederken, önümüzdeki dönemde bu konuda kayda değer bir değişim beklenmiyor.
PAU’nun (Personal Analytical Unit) yaptığı “Ukrayna inşaat sektörünün gelişiminin gözden geçirilmesi” çalışmasının sonuçlarına göre, 2019’un ilk 10 ayında Ukrayna inşaat piyasası yüzde 20,8 büyüdü ve yapı malzemeleri pazarı 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 1,5 oranında küçüldü.
Ülkede Ocak-Ekim 2019 döneminde tamamlanan inşaat hacmi 131.53 milyar grivna seviyesinde kaydedildi. Bu araştırmaya Kırım ve ATO bölgesi dahil edilmedi. Yine PAU’nun araştırmasına göre 2018 yılında tamamlanan inşaat işlerinin hacmi 136 milyar grivna oldu.
Ekim 2019’da, Ukrayna pazarındaki yapı malzemelerinin (çimento, hazır beton, betonarme ürünler, kıvırcık kaplama elemanları, metal yapılar, sandviç paneller, yarı saydam yapılar, seramik tuğlalar, gazbetonlar, silikat tuğlalar.) satış hacmi 3.56 milyon tonu buldu. 2019 Ocak-Ekim döneminde satışlar, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 1.5 daha az idi.
Yapı malzemeleri pazarında 22 ana segment için bilanço, yüzde 13’lük küçülme ile yüzde 16’lık büyüme aralığında değişiyor. Segmentin yüzde 41’inde pozitif bir dinamik görülüyor.
Basında yer alan ve devlet kurumlarından alınan verilere göre Kiev ili, inşaatta ana yapısal malzeme olan hazır beton tüketimi açısından yüzde 45’lik bir paya sahip olarak ilk sırada yer almaya devam ediyor.
KorFor analitik Grubu’nun, 2019’un ilk 9 aylık sonuçlarına dayanarak gerçekleştirdiği bir analizde ortaya çıkan sonuçlar şu şekilde: (Yapılan analiz, köpük, mastik, montaj yapıştırıcı ve duvar kağıdı tutkalı pazarını kapsıyor.)
Köpük Pazarı
Fiziksel hacimde 2019’un ilk 9 aylık poliüretan köpüğü pazarı, 2018’in aynı dönemine göre yüzde 1.6 arttı.
İlk 5 üretici sıralamasına göre, poliüretan köpük üreticileri şöyle: Soma (ТМ Somafix, Kometa, Stern dahil), Selena (KDV. ТМ Tytan, Hauser, Polyfix), Lacrysil, Soudal, Penotek.
Mastik Pazarı
Yine aynı dönemlerde, her türlü yalıtım malzemesinin hacim bazında pazarı, 2018 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 9.4 arttı (silikon dolgu macunları ölçü alındı.)
Her çeşit ilk beş üretici baz alınırsa, önde gelen yalıtım malzemesi markaları şöyle: Henkel (ТМ Ceresit, Makroflex, Moment), Lacrysil, Sika, Soma (ТМ Somafix, Kometa, Stern, Valeria), Penotek.
Silikon dolgu macunlarının payı yüzde 74 (2018 sonuçlarına göre yüzde 66). Akriliğin payı yüzde 13 düşüşle yüzde 19’a, poliüretanın payı yüzde 12 düşüşle yüzde 14’e geriledi. Bitümlü ürünlerde bu düşüş yüzde 1 olarak kaydedildi.
Silikon yalıtım ürünleri pazarı, reel olarak 2018’in aynı dönemine göre yüzde 6,3 küçüldü. Geçen yıl en büyük 5 üretici arasında yer alan silikon dolgu üreticileri şöyle: Henkel, Soma, Penotek, Bausil, Akfix.
Yine geçen yılın akrilik yalıtım ürünleri pazarı, 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 23,7 oranında geriledi. Pazarın önde gelen üretiricileri şöyle: Lacrysil, Henkel, Den Braven, Soma, Selena (ТМ Tytan, Horhof dahil) olarak belirlendi.
Bitüm yalıtım ürünleri piyasası, 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 2,7 küçüldü. Geçen yılın sonuçlarına göre bitüm mastik üreticileri şöyle: Henkel, Akfix, Den Braven, Sika, Hercul olarak görülüyor.
Yine geçtiğimiz yılın poliüretan yalıtım ürünleri piyasası, 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 6,3 daraldı. 2019 sonuçlarına göre en büyük 5 poliüretan dolgu macunu üreticileri: Sika, Den Braven, Henkel, Mapei, Akfix olarak belirlendi.
Montaj Yapıştırıcı Pazarı
Fiziksel hacimde 2019’un yapıştırıcı pazarı, 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 15,4 arttı. Bu sonuçlara göre en büyük 5 montaj yapıştırıcısı üreticileri: Lacrysil, Henkel (ТМ Ceresit, Moment dahil), Selena (ТМ Tytan, Hauser dahil), Soma (Somafix, Kometa, Stern dahil), Soudal.)
Duvar kağıdı tutkalı pazarı
Fiziksel hacimde 2019 yılı duvar kağıdı için sıvı (hazır) tutkal pazarı, 2018’in aynı dönemine kıyasla yüzde 11.3 arttı. Duvar kağıdı için hazır tutkal üreticileri: Bostik, Bartoline, Pufas, Semin, Kolorit olarak öne çıkıyor.
Yine geçtiğimiz yılın toz duvar kağıdı tutkalı pazarı, 2018’in aynı dönemine kıyasla yüze 11.2 büyüdü. En büyük beş üretici: Henkel (TM Methylan, Moment dahil), Eden, Quelyd, Divotsvet, Pufas olarak belirlendi.
Devlet İstatistik Servisi’ne göre, Ukrayna’da 2018’de, betonarme yapılarda kullanımı en yaygın çimento türü olan Portland çimentosundan 8.9 milyon ton üretildi.
Interfax haber ajansının verdiği bilgilere göre, Rusya Federasyonu, Belarus ve Moldova’da çimento karşıtı damping vergileri, Ukrayna tesislerinin üretiminin büyümesine katkı sağladı.
HeidelbergCement Ukrayna ofisinden yapılan bir değerlendirmede, “Ukraynalı çimento ve klinker üreticilerini Belarus ve Rus üreticilerden korumak, iç piyasada çimento fiyatlarının dengelenmesine katkı sağladı, ancak geçtiğimiz aylarda Türkiye’den gelen çimento üreticileri piyasaya girerek, güney ve doğu bölgelerine agresif bir pazarlama stratejisiyle düşük fiyatlardan satış yapmaya başladı. Devlet, yerli üreticiyi korumalıdır” denildi.
Şirkete göre, şu anda Ukrayna pazarında faaliyet gösteren 10 üretim tesisi var, bunların üretim kapasiteleri kümülatif olarak yüzde 65 olarak nitelendiriliyor. Bunun yanında her işletme üretimi artırmaya ve rekabeti önemli ölçüde güçlendirmeye çalışıyor.
Sektörün önde gelen uluslarası oyuncuları şu şekilde sıralanabilir:
BASF (Alman kimya şirketi)
CEMEX (Meksika çokuluslu inşaat malzemeleri şirketi.)
GCP Applied Technologies (Amerikan kamu kuruluşu. Yapı kimyasallarının yanı sıra ambalajlamada kullanılan sızdırmazlık maddeleri ve kaplamaları satışı yapıyor.)
KPM Industries (Sika Kanada yapısı içinde)
LKAB (İsveç maden ve yapı kimyasalları şirketi)
Mapei (İtalyan şirketi.)
Sika (Sika AG Baar, İsviçre merkezli özel kimyasallar üreten çok uluslu şirket)
Euclid Chemical Company (Amerikan şirketi)
Votorantim Cimentos
(Brezilya’nın en büyük çimento şirketi ve dünyanın en büyük sekizinci şirketi)
HeidelbergCement (merkezi Almanya olan, yapı malzemeleri ve çimento üreten çok uluslu şirket)
LafargeHolcim (Yapı malzemeleri üreten İsviçreli çok uluslu şirket)
Türk yapı kimyasalları üreticilerinin Ukrayna’da çok büyük yapılanmaları bulunmamakla birlikte, çeşitli çok uluslu şirketlerin distribütörleri veya bayileri olarak faaliyet gösteren Türk şirketleri bulunuyor. Şu ana kadar yalnızca proje odaklı çalışan Türk şirketleri önümüzdeki dönemde Ukrayna pazarında daha aktif şekilde yer alabilmek için çalışmalarını sürdürüyor.
ProfiDom.com.ua sitesinde yayınlanan bir habere göre, Ukrayna’daki yapı kimyasalları pazarı son dönemde sürekli büyüme eğiliminde. Devlet İstatistik Servisinin verilerine dayanan habere göre, 2018 yılında, çimento, kireç ve alçı karışımlarının satış hacmi 16,684,5 milyon grivna seviyesinde kaydedildi.
Pazarda yer alan yerli üreticilerden bazıları ve hacimleri ise şu şekilde:
SILTEK
Siltek markası altında kuru inşaat karışımları üretimi Kovalskaya Group’un faaliyetlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
En son teknolojilerin üretimde sürekli olarak kullanılması, Ukraynalı şirketin katkı maddelerinde iyileşmeye gitmesi, otomatik kontrol sistemine sahip bir hat tarafından sağlanan Avrupa düzeyinde bir ürün kalitesi elde etmesi sürpriz olmadı.
İşletmenin üretim kapasitesi 100’den fazla ürün çeşidi ile yılda 150 bin ton karışımdır. Şirketin modern test ekipmanlarıyla donatılmış akredite bir laboratuvarı bulunuyor.
Kovalskaya Grubu su yalıtım karışımları, dekoratif sıvalar, zeminler için şaplar ve mekanik uygulama için karışımlar üretiyor.
CERESIT
Henkel’in küresel markası Ceresit 1998 yılında iç pazarda faaliyete başladı. O zamandan beri şirket Ukrayna pazarında en popüler yapı kimyasalları üreticisi olarak yer edindi. Ürün yelpazesinin genişliği ve düşük fiyatları sayesinde yerini koruyor.
Ülkede dört Henkel Bautechnik (Ukrayna) fabrikası ve sıva ve boyaların 350 renkte renklendirildiği 305 Ceresit renklendirme merkezi bulunuyor.
Şirket “alçı karışımları” segmentinde mineral dekoratif sıva (pürüzsüz, kabuk böceği, çakıl ve yapısal beyaz), polimer dekoratif sıva (akrilik, silikat, silikon, dekoratif-mozaik, elastomerik, silikon-silikat) gibi ürünlerin satışını yapıyor.
KREISEL
Uluslararası inşaat holdingi FIXIT TROCKENMÖRTEL Holding AG’nin bir parçası olan şirket, Ukrayna’daki satış ofisini ilk olarak 2004 yılında açtı. Şu an marka, Ukrayna yapı kimyasalları pazarında liderler arasında yer alıyor.
Kreisel Ukrayna’da; akrilik mozaik sıva, silikat-silikon dekoratif sıva, silikon dekoratif sıva, silikat dekoratif sıva, akrilik dekoratif sıva, dekoratif mineral sıva modelleme, dekoratif mineral sıva, kireç-çimento sıva, çimento ipliği, alçı karışımı ürünlerini üretip pazarlıyor.
KNAUF
Avrupa ve dünyadaki iç ve dış dekorasyon için ve aynı zamanda mekanize sıva ekipmanı üretimi alanında en büyük yapı malzemeleri üreticilerinden biri olan Knauf, Ukrayna’da da kendi üretim işletmelerine sahip.
İç piyasada bugün geniş bir katkı malzemesi yelpazesi sunmakta olan şirket; dezenfektan sıva, alçı ve kireç-alçı sıva, alçı sıva, kireç sıvaları, ısı yalıtım sıvası, baz sıva, kireç-çimento sıvası, dekoratif sıva gibi ürünlerin üretim ve pazarlamasını yapıyor.
BUDMAYSTER
Fabrika, 100’den fazla ürün yelpazesinden oluşan ulusal bir yapı katkı maddeleri üreticisi olarak, cephe yalıtımı, dekorasyonu ve restorasyonu ve çeşitli malzemelerle kaplanması için hazır çözümler sunmakta.
İç piyasada şirket “alçı karışımları” segmentinde; iç ve dış kullanım için çimento-kireç sıva, klasik çimento kireç sıva, makine uygulaması için çimento-kireç sıva, ısı yalıtımlı çimento kireç sıva, alçı sıva, dekoratif sıva (çimento, akrilik, silikon, alçı) gibi ürünlerin üretim ve pazarlamasını yapıyor.
POLYMINES
Polimin markası altında kuru inşaat karışımlarının üretimi, Ukrayna’daki beş tesiste Fomalhaut-Polimin şirketi tarafından yapılıyor. Karışım yelpazesi, “alçı karışımları” serisinde 120’den fazla ürün içeriyor. Bunlardan bazıları, çimento-kireç sıva, çimento sıva, gaz beton için ısı tasarruflu sıva, dekoratif sıva (kabuk böceği, çakıl, kuzu) olarak sunulmaktadır.
MOMENT
Dünyaca ünlü Henkel’e ait olan üretici marka, “halk ürünü” olarak adlandırılan “Moment” tutkalına ek olarak, mineral sert yüzeylerin tesviye edilmesi ve sıvanması için iki tür sıva karışımı da üretiyor. Üretimlerinde çimento sıva ve çimento-kireç sıva bulunuyor.
Haftaya: Ukrayna süper/hiper market, AVM ve mağazacılık piyasası
30.1.2020
