Washington Post gazetesi, yaklaşan Ukrayna seçimlerinin önemini yedi soru ve cevapta özetledi. Rusya’nın “Ukrayna ekonomisini baltalamak isteyebileceğini” iddia eden gazete, Ukrayna’da “istikrarın sürdürülmesinin” önemli olduğunu savundu.
İşte ABD gazetesinin Batı cephesinden bakarak kaleme aldığı analiz:
Ukrayna’da neden 2014 yılındaki ihtilal hala güncel?
Ukraynalılar 2014 yılında, Rusya’yla değil, AB ile kader birliği yapan “modern, açık” bir devlet kurmak için ayaklandı. Bu girişim, geleneksel alanında etkisini sürdürmek isteyen ve kendisi de iç karışıklıkları engellemeye çabalayan Rusya’nın öfkesine yol açtı.
Kiev, Bağımsızlık Meydanı (2014)
Rusya, Ukrayna’ya ait Kırım’ı ilhak ederken, yarımadada çoğunluğu oluşturan etnik Rusları koruma gerekçesini öne sürdü.
Bundan daha kötüsü, şeffaf ve sorumluluk sahibi bir hükümet arzu eden Ukraynalıların çoğuna göre, ülkede büyük çaplı yolsuzluklar hala devam ediyor.
Neden bugünkü Başkan Poroşenko’nun halk desteği bu kadar düşük?
Rusya yanlısı eski Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i deviren göstericiler, ihtilal sonrası ülkenin zorlu bir yoldan
geçeceğini biliyorlardı ve geçici ekonomik sıkıntılara ve Rusya’nın öfkesine karşı hazırlıklıydılar.
Poroşenko’nun 4,5 yıllık yönetimi boyunca hiçbir üst düzey bürokrat yargılanmadı, Ukrayna’nın yolsuzluk notu ise iyileşmedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko
Şeffaflık için mücadele eden aktivistler soruşturmaya tabi tutuluyor, hatta içlerinden biri yüzüne asit döküldüğü saldırı sonucu öldü.
Ukraynalılar, bu durumdan şimdiki Devlet Başkanını sorumlu tutuyor ve bunun sonucu olarak Poroşenko’nun halk desteği yüzde 10’un bile altına geriledi.
Kendisinin de milyarder olması ve isminin Panama belgelerinde yer alması da onun aleyhine.
Poroşenko seçmenlerin sempatisini kazanmak için ne yapıyor?
Bunun için, seçim kampanyasında daha milliyetçi bir söylem kullanıyor. 2014 yılındaki seçimlerde kendisine zaferi getiren “Yeni bir yaşam” yerine, “Ordu, dil, inanç” sloganını tercih ediyor.
Bu sloganla üç kritik konuyu vurguluyor: Rusya destekli milislerle devam eden çatışmalar, Ukrayna’nın post-Sovyet dönemi sonrası aidiyeti ve Poroşenko’nun desteğiyle Rusya’dan bağımsız kilise kurulması.
Poroşenko’nun başlıca rakipleri kimler?
Bu grubun başında Yuliya Timoşenko var. Eski Başbakan Timoşenko, 2004 yılındaki Turuncu Devrim’in lideri olarak (ve
ünlü saç örgüsüyle) dünyanın dikkatini çekti. Bunun ardından Yanukoviç tarafından hapse atıldı.
Kiev’de Timoşenko’nun propaganda afişi
Adaylığını ilan eden potansiyel rakipleri arasında eski Savunma Bakanı Anatoliy Gritsenko, ünlü komedyen Vladimir Zelenskiy ve ülkenin en ünlü rock yıldızı Svyatoslav Vakarçuk var.
35 muhtemel adayın hiçbirinin halk desteği yüzde 20’yi geçmiyor. Bu, 31 Mart seçimlerinden sonra, muhtemelen 21 Nisanda ikinci tura gidileceğini gösteriyor.
Potansiyel adaylar hangi konularda ters düşüyor?
Hiçbir aday, Avrupa Birliği ekseninden çıkarak Rusya ile ilişkileri canlandırmayı vadetmiyor. Poroşenko’nun rakiplerinin, devam eden yolsuzluklara ve ekonomik sıkıntılara vurgu yapmaları bekleniyor.
Yatırımcılar için kimin gelmesi daha iyi?
Arjantin ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomilerinin ciddi darbe yedikleri 2018 yılından sonra,Ukrayna’daki yatırımcılar için en önemli konu, yeni seçilecek devlet başkanının IMF ile iş birliğini sürdürmesi.
IMF, seçim yılını atlatabilmesi için Ukrayna’ya 3,9 milyar dolarlık krediyi onayladı. Ancak Timoşenko gibi popülist adaylar, para basmayı ve hükümetin belirlediği altyapı hizmetleri tarifelerini değiştirmeyi teklif ediyor.
Bu gibi adımlar finansal desteğin kesilmesine yol açabilir.
Gelişmekte olan ülkeler içinde ekonomisi en hassas ülkelerden biri olan Ukrayna’da, IMF desteğinin kesilmesi krize yol açabilir.
Ukrayna seçimleri dünya için neden önemli?
Batı, Ukrayna’ya yatırım yaptı. IMF’nin desteğinin dışında, Dünya Bankası, Avrupa Birliği de bu ülkeye milyarlarca dolar gönderiyor. ABD ise kredi garantisi ve askeri yardım sağlıyor.
Öte yandan Rusya, Ukrayna ekonomisini yavaş yavaş baltalamak istiyor olabilir. Seçimlerin istikrarsızlığa yol açacak her türlü sonucu, Putin’in “Ayaklanmalar kaos yaratır” tezini doğrulayabilir.
18.1.2019
